Бөгөн Өфө вуз-ара кампусында үткән «Йәш белгес – киләсәк төҙөүсеһе» форумында уҡыусылар Рәсәй студент отрядтары вәкилдәре менән осрашты һәм йәйгеһен нисек аҡса эшләү, һөнәри тәжрибә алыу һәм ҡыҙыҡлы кешеләр менән танышыу тураһында күп нимә белде.
Рәсәй студент отрядтары – киләсәккә юл
Осрашыуға 14-17 йәшлек уҡыусылар йыйылды, уларға Рәсәй студент отрядтарында (РСО) эшләү мөмкинлеге тураһында һөйләнеләр. Был осраҡта “студенттар” һүҙенә иғтибар йүнәлтергә кәрәкмәй, сөнки хәҙер РСО составында уҡыусыларға 14 йәштән ошо хәрәкәткә ҡушылырға мөмкинлек биргән «Үҫмерҙәр хеҙмәт отрядтары» бар.
Сараны алып барыусы, студент отрядтары етәксеһе урынбаҫары Иван Шатов әйтеүенсә, һәр йәй Рәсәй төбәктәренән 200 меңдән ашыу йәш кеше төрлө эшмәкәрлек өлкәләрендә үҙен һынап ҡарай:
Педагогия отрядтары – балалар һауыҡтырыу лагерҙарында вожатыйҙар сифатында эшләү.
Төҙөлөш отрядтары – 2014 йылда Сочиҙа Олимпия уйындары өсөн объекттар төҙөү, "Росатом" һәм "Газпром" проекттарында эшләү кеүек ҙур төҙөлөш проекттарында ҡатнашыу.
Проводниктар отрядтары – тимер юл составтарында пассажирҙарҙы хеҙмәтләндереү, поездарҙа уңайлы мөхит булдырыу.
Транспорт отрядтары – Рәсәй тимер юлдарының структур бүлексәләрендә эшләү.
Медицина отрядтары – дауаханаларҙа ярҙам, башлыса медицина колледждары һәм университеттары студенттары өсөн.
Үҫмерҙәрҙең хеҙмәт отрядтары – 14 йәштән алып аҡса эшләй башларға һәм хеҙмәт тәжрибәһе тупларға мөмкинлек биргән яңы йүнәлеш.
Беҙҙең төбәктәге бындай отрядтар студент отрядтарының тулы бер өлөшө булып тора, тип билдәләне спикер. Үҫмерҙәр бөтә сараларға ла сыға, башҡалар менән бер рәттән үҫешә.
Сервис отрядтары – ҡунаҡханаларҙа, ресторандарҙа официанттар, бармендар, йыйыштырыусылар сифатында эшләү.
Ауыл хужалығы отрядтары – аграр өлкәләге хеҙмәт: уңыш йыйыу, баҫыуҙарҙы эшкәртеү, ауыл хужалығы культураларын эшкәртеү өсөн пилотһыҙ аппараттар менән идара итергә өйрәнеү.
Етештереү отрядтары – заводтарҙа һәм предприятиеларҙа яҡшы аҡса эшләү мөмкинлеге.
Ә аҡсаны, ысынлап та, һәйбәт эшләргә мөмкин: 2023 йылда студент отрядтарында ҡатнашыусылар Башҡортостанға 450 миллион һумдан ашыу аҡса килтерҙе.
Студент отрядтары нимәһе менән отошло?
Отрядта эшләү – ул аҡса эшләү ысулы ғына түгел, ә яңы күнекмәләр алыу, дуҫтар табыу һәм һөнәр һайлау мөмкинлеге лә. Беҙҙең төбәктә хәҙер 112 отрядҡа берләшкән 5 368 ҡатнашыусы иҫәпләнә.
Бынан тыш, студент отрядтары ярҙамында бушлай эшсе һөнәргә эйә булырға мөмкин. Мәҫәлән, буласаҡ вожатыйҙар махсус курстар үтә һәм дәүләт өлгөһөндәге сертификаттар ала. Төҙөүселәр хеҙмәт баҙарына квалификация менән сыға, был уларҙың уңышлы эшкә урынлашыу мөмкинлеген күпкә арттыра.
Уҡытыуҙы төбәк вуздары алып бара, һәм сығарылыш класы уҡыусыларының күбеһе аттестат ҡына түгел, уларға артабанғы карьераһында ярҙам иткән өҫтәмә һөнәри документ та ала.
Хәрәкәт тарихы
Студент отрядтары 1959 йылда уҡ барлыҡҡа килгән. Ул саҡта Мәскәү дәүләт университеты студенттары Ҡаҙағстанға сиҙәм күтәреүгә бара. 2004 йылда хәрәкәт тергеҙелде һәм бөгөн әүҙем үҫешеүен дауам итә. Былтыр Бөтә Рәсәй студент отрядтары хәрәкәтенә 20 йыл тулды, ә быйыл Башҡортостан төбәк бүлексәһе ун йыллығын билдәләй.
Хәрәкәттә ҡатнашыусылар махсус кейем – ҡаҙаныштарҙы, вазифаны, әүҙемлекте билдәләгән шеврондар тағылған еңел куртка кейә.
Хеҙмәт – шәп нимә ул!
Башҡортостандың студент отрядтары составындағы үҫмерҙәр хеҙмәт отрядтары кураторы Вера Токарева билдәләүенсә, отрядта эшләү дуҫлыҡҡа өйрәтә, сөнки балалар берлектәге сараларҙа әүҙем ҡатнаша, яңы дуҫтар таба. Өҫтәүенә, үҫмерҙәр үҙаллылыҡҡа, аҡса эшләргә, ваҡытты дөрөҫ бүлергә һәм үҙ эше өсөн яуаплылыҡ тойорға өйрәнә.
Үҫмерҙәрҙең хеҙмәт отрядтары – ул РСО өсөн генә түгел, буласаҡ эш биреүселәр өсөн дә кадрҙар резервы. Үҫмерҙәр тәүге һөнәри тәжрибә ала һәм киләсәктә улар алдында яңы карьера мөмкинлектәре аса.
Үҫмерҙәр отрядында эшләүселәрҙең береһе – Илдар үҙенең тарихы менән уртаҡлашты. Уҙған йәй ул үҙенә гитараға аҡса йыйыу маҡсатын ҡуя. Эш эҙләү барышында студент отрядтары вәкилдәрен осрата.
Оҙаҡламай отрядтағыларҙың ярҙамы менән ул сәйәхәт итеү мөмкинлегенә өлгәшә, йәғни үҫмерҙәр хеҙмәт отрядтарының бер нисә слетында ҡатнаша, шулай уҡ Илдар эш тапҡан. Эш хаҡына бас-гитара һатып алған. Бөгөн Илдар колледжда уҡый, бер үк ваҡытта хәрәкәттә лә әүҙем ҡатнаша.
Әүҙем булыу мөһим
Форумда ҡатнашыусыларҙы инициатива күрһәтергә дәртләндерәләр. Улар өсөн конкурстар һәм викториналар ойошторолдо. Атап әйткәндә, уҡыусылар хеҙмәт хоҡуҡтары тураһындағы һорауҙарға яуап бирҙе. Өҫтәүенә, уларға махсус китаптар тараттылар, унда форумда эшләгән өсөн балдар ҡуйыласаҡ. Бында вакансиялар йәрминкәһендә алынған бәйләнештәр, спикерға бирелгән һорауҙар, социаль селтәрҙәге фотолар һәм форумда ҡатнашыусыларҙың ресурстарына яҙылыуҙар иҫәпкә алына.
Өфөнөң 26-сы мәктәбендә уҡыған Анастасияның да эш тәжрибәһе бар. Былтыр йәй ул официант булып эшләгән, хәҙер яңы варианттар һайлай. Производство отрядтары һәм Рәсәй буйлап сәйәхәт итеү мөмкинлеге менән ҡыҙыҡһына.
35-се мәктәптән Ильяс магазинда эшләүе, әммә медицина йүнәлешендә һөнәри оҫталыҡ тупларға теләүе тураһында әйтте.
– Киләсәктә хирург булырға теләйем. Бөгөнгө осрашыу оҡшаны, хеҙмәт хоҡуҡтары тураһында күп нәмә белдем. Вуз-ара кампуста тәүге тапҡыр булдым, ул бик оҡшаны, ошонда уҡырға теләр инем.
Шуны ла билдәләп үтергә кәрәк, форумда ҡатнашыусыларҙы федераль спикерҙар ҡатнашлығында оҫталыҡ дәрестәре һәм практиктар, түңәрәк өҫтәлдәр, күргәҙмәләр, шулай уҡ Өфөнөң төҙөлөш объекттарына һәм етештереү майҙансыҡтарына экскурсиялар көтә.
Сара Рәсәйҙең Төҙөлөш һәм торлаҡ-коммуналь хужалыҡ министрлығы булышлығында үтә, уның маҡсаты – төҙөлөш тармағында квалификациялы кадрҙар составын, эшсе һөнәрҙәрҙең кадрҙар резервын булдырыу, төҙөлөш тармағында, торлаҡ-коммуналь хужалыҡта һәм сәнәғәт производствоһындағы һөнәрҙәрҙең абруйын күтәреү.